W związku z pismem Ministerstwa Rozwoju sygn. DZF-X-82245(1)-3(40)-MKa/14 zawierającymi zalecenia audytowe Komisji Europejskiej (KE) dotyczącymi postępowań o udzielenie zamówień publicznych współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), pragniemy zwrócić uwagę na konieczność stosowania prawa zamówień publicznych przez Beneficjentów, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U.2015.2164 ).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy Pzp, należy ją stosować w przypadku udzielania zamówień publicznych przez osoby prawne (inne, niż określone w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp), utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w pkt 1 i 2, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot:

  1. Finansują je w ponad 50% lub
  2. Posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
  3. Sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
  4. Mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego

– o ile osoba prawna nie działa w zwykłych warunkach rynkowych, jej celem nie jest wypracowanie zysku i nie ponosi strat wynikających z prowadzenia działalności .

Grupa podmiotów wymienionych w art. 3 ust 1 pkt 3 ustawy odpowiada na gruncie dyrektywy 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej dyrektywę 2004/18/WE (dalej: dyrektywa) kategorii podmiotów prawa publicznego. Stosownie do treści art. 2 ust 1 pkt 4 dyrektywy, pod pojęciem podmiotu prawa publicznego należy rozumieć każdy podmiot, który łącznie spełnia następujące przesłanki:

  1. Został utworzony w konkretnym celu zaspokajania potrzeb w interesie ogólnym, które nie mają charakteru przemysłowego ani handlowego;
  2. Posiada osobowość prawną; oraz
  3. Jest finansowany w przeważającej części przez państwo, władze regionalne lub lokalne lub inne podmioty prawa publicznego; bądź jego zarząd podlega nadzorowi ze strony tych władz lub podmiotów; bądź ponad połowa członków jego organu administrującego, zarządzającego lub nadzorczego została wyznaczona przez państwo, władze regionalne lub lokalne, lub przez inne podmioty prawa publicznego.

Szczegółowe objaśnienia sposobu weryfikacji spełnienia poszczególnych przesłanek wynikających z ww. przepisów zawierają następujące opinie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, zamieszczone na stronie www.uzp.gov.pl, w zakładkach: Repozytorium wiedzy – Interpretacja przepisów (Opinie dotyczące ustawy PZP /Opinie archiwalne):

  • „Podmioty prawa publicznego w świetle prawa UE”,
  • „Obowiązek stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych przez fundacje oraz stowarzyszenia – stosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 3oraz art. 3 ust. 1 pkt 5”,
  • „Stosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych przez organizacje pozarządowe uzyskujące dotacje z budżetu państwa na realizację zdań publicznych”,
  • „Stosowanie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych przez jednostki badawczo – rozwojowe – ocena możliwości wyłączenia”,
  • „Obowiązek stosowania przepisów ustawy - Prawo zamówień publicznych przez instytuty badawcze (dawniej jednostki badawczo – rozwojowe)„.

Ponadto, kwestie dotyczące stosowania prawa zamówień publicznych przez podmioty prawa publicznego były poruszane w następujących orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej:

  • Wyrok z 10 listopada 1998r. w sprawie C-360/96,
  • Wyrok z 15 stycznia 1998r. w sprawie C – 44/96,
  • Wyrok z 3 października 2000r. w sprawie C – 380/98,
  • Wyrok z 1 lutego 2001r. w sprawie C – 237/99,
  • Wyrok z 10 maja 2001r. w sprawach połączonych C – 223/99 i C – 260/99,
  • Wyrok z 12 grudnia 2002r. w sprawie C – 470/99,
  • Wyrok z 27 lutego 2003r. w sprawie C – 373/00,
  • Wyrok z 13 grudnia 2007r. w sprawie C – 337/06,
  • Wyrok z 10 września 2009r. w sprawie C – 573/07.

Powyższe interpretacje Prezesa UZP i orzeczenia TSUE stanowią kompendium wiedzy na temat zakresu podmiotowego stosowania ustawy Pzp określonego w art. 3 ust. 1 pkt 3 tej ustawy. Zalecamy zapoznanie się z powyższymi dokumentami.